بازرسی چشمی (Visual Testing - VT) یکی از ابتدایی‌ترین و پرکاربردترین روش‌های بازرسی غیرمخرب (NDT) است که به منظور شناسایی عیوب سطحی و اطمینان از کیفیت قطعات و سازه‌ها استفاده می‌شود. این روش نیازمند تجهیزات ساده و در عین حال دقیق است که می‌تواند در شرایط مختلف به کار گرفته شود.
اجزای اصلی تجهیزات VT
- چراغ قوه و نورپردازی: برای ایجاد نور مناسب و قابل تنظیم جهت بازرسی دقیق سطح قطعه.
- لوپ و ذره‌بین: برای بزرگنمایی و مشاهده دقیق جزئیات سطحی.
- آینه‌های زاویه‌دار: برای بازرسی سطوح داخلی و نقاطی که دسترسی مستقیم به آن‌ها دشوار است.
- دوربین‌های دیجیتال و سیستم‌های تصویربرداری: برای ثبت و مستندسازی عیوب و وضعیت سطحی قطعات.
- بروسکوپ و اندوسکوپ: دستگاه‌های نوری که به اپراتور امکان می‌دهند تا به داخل قطعات و نقاط دسترسی دشوار نگاه کنند.
مراحل بازرسی چشمی
- آماده‌سازی سطح: تمیز کردن و آماده‌سازی سطح قطعه برای حذف هرگونه آلودگی که ممکن است مشاهده عیوب را مختل کند.
- بازرسی با نور طبیعی یا مصنوعی: استفاده از چراغ قوه و نورپردازی مناسب برای ایجاد شرایط نوری ایده‌آل.
- استفاده از ابزارهای بزرگنمایی: استفاده از لوپ، ذره‌بین یا دوربین برای مشاهده جزئیات سطحی.
- ثبت و مستندسازی: ثبت تصاویر و یادداشت‌های مربوط به هرگونه عیب یا نقص مشاهده شده.
کاربردهای تجهیزات VT
- بازرسی جوش‌ها: تشخیص ترک‌ها، حفره‌ها، نقص‌های جوش و سایر ناپیوستگی‌های سطحی.
- بازرسی قطعات فلزی و غیر فلزی: بررسی قطعات صنعتی مانند توربین‌ها، موتورهای جت، و سایر تجهیزات مکانیکی.
- بازرسی سازه‌ها: ارزیابی وضعیت سازه‌های بتنی، فلزی و سایر سازه‌ها برای شناسایی ترک‌ها و آسیب‌های سطحی.
- بازرسی تجهیزات و لوله‌کشی: بررسی لوله‌ها، مخازن و تجهیزات فشار برای شناسایی خوردگی، فرسایش و ترک‌های سطحی.
مزایای تجهیزات VT
- سادگی و هزینه پایین: روش VT نیاز به تجهیزات پیچیده ندارد و هزینه نسبتاً کمی دارد.
- سرعت و کارایی بالا: این روش سریع و کارآمد است و می‌تواند به صورت درجا انجام شود.
- قابلیت استفاده وسیع: VT در بسیاری از صنایع و برای انواع مختلفی از مواد قابل استفاده است.
محدودیت‌های تجهیزات VT
- محدودیت به عیوب سطحی: فقط عیوب سطحی قابل شناسایی هستند و عیوب داخلی یا زیر سطحی قابل مشاهده نیستند.
- نیاز به اپراتور ماهر: تفسیر نتایج و شناسایی عیوب نیاز به تجربه و مهارت اپراتور دارد.
- محدودیت در شرایط نوری: کیفیت بازرسی به شدت به شرایط نوری مناسب وابسته است.
بازرسی چشمی (VT) به دلیل سادگی و کارایی بالا، به عنوان اولین خط دفاعی در شناسایی عیوب سطحی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و به اپراتور این امکان را می‌دهد تا با استفاده از تجهیزات ساده و دقیق، کیفیت قطعات و سازه‌ها را ارزیابی کند.
