آزمون ذرات مغناطیسی (Magnetic Particle Testing - MT) یکی از روش‌های غیرمخرب (NDT) است که برای شناسایی ناپیوستگی‌های سطحی و نزدیک به سطح در مواد فرو مغناطیسی استفاده می‌شود. این روش شامل اعمال میدان مغناطیسی به قطعه و استفاده از ذرات مغناطیسی برای تشخیص نقص‌ها است.
اجزای اصلی تجهیزات MT
- مولد میدان مغناطیسی: دستگاهی که میدان مغناطیسی را به قطعه اعمال می‌کند. این دستگاه‌ها می‌توانند الکتریکی یا دائمی باشند.
- یوک مغناطیسی: ابزاری پرتابل که برای اعمال میدان مغناطیسی موضعی به کار می‌رود.
- کویل مغناطیسی: برای قطعات بزرگتر، کویل‌های مغناطیسی استفاده می‌شوند که میدان مغناطیسی را در طول قطعه ایجاد می‌کنند.
- ذرات مغناطیسی: پودرهای مغناطیسی یا سوسپانسیون‌هایی که برای تشخیص ناپیوستگی‌ها استفاده می‌شوند. این ذرات می‌توانند به صورت خشک یا مرطوب (در یک حامل مایع) اعمال شوند.
- ذرات فلورسنت: این ذرات در نور ماوراءبنفش (UV) می‌درخشند و برای افزایش دقت در تشخیص استفاده می‌شوند.
- ذرات غیر فلورسنت: که تحت نور معمولی قابل مشاهده هستند.
- منبع نور ماوراءبنفش (UV): برای استفاده با ذرات فلورسنت، منبع نور UV لازم است تا ناپیوستگی‌ها را آشکار کند.
- مدیوم حامل: برای ذرات مرطوب، مدیومی (مانند آب یا روغن) که ذرات را در خود نگه داشته و به سطح قطعه اعمال می‌کند.
کاربردهای تجهیزات MT
- بازرسی جوش‌ها: تشخیص ترک‌ها، حفره‌ها و ناپیوستگی‌های سطحی و نزدیک به سطح در جوش‌ها.
- بازرسی قطعات فلزی: شناسایی ترک‌ها و سایر عیوب سطحی در قطعات فلزی مانند محورهای دوار، چرخ‌دنده‌ها و دیگر قطعات مکانیکی.
- بازرسی قطعات هوافضا: بررسی قطعات حساس هواپیماها و فضاپیماها برای اطمینان از عدم وجود ترک‌های سطحی.
- بازرسی قطعات خودرو: شناسایی عیوب در قطعات مهم خودرو مانند شاسی و اجزای موتور.
مزایای تجهیزات MT
- حساسیت بالا به ناپیوستگی‌های سطحی: MT بسیار موثر در شناسایی ترک‌های ریز و ناپیوستگی‌های سطحی است.
- سرعت و کارایی بالا: فرآیند آزمون نسبتاً سریع است و می‌تواند به صورت درجا انجام شود.
- هزینه پایین: تجهیزات و فرآیند MT معمولاً نسبت به سایر روش‌های NDT هزینه کمتری دارند.
محدودیت‌های تجهیزات MT
- محدودیت به مواد فرو مغناطیسی: فقط می‌تواند برای مواد فرو مغناطیسی مانند آهن و فولاد استفاده شود.
- نیاز به سطح تمیز: سطح قطعه باید تمیز و بدون آلودگی باشد تا نتایج دقیقی حاصل شود.
- محدودیت در عمق تشخیص: فقط ناپیوستگی‌های سطحی و نزدیک به سطح قابل شناسایی هستند.
آزمون ذرات مغناطیسی یکی از روش‌های پرکاربرد و موثر در بازرسی غیرمخرب است که به دلیل سادگی و سرعت بالا، در صنایع مختلفی از جمله هوافضا، خودروسازی و ساخت و ساز استفاده می‌شود.
